Η σημερινή περιοχή Βάλτου δεν είχε εξ'αρχής καταγραφεί ως ένας ενιαίος πολιτισμικά και ιστορικά τόπος, πιθανότατα στα χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής απέκτησαν την κοινή τους συνείδηση ως Βαλτινοί, η οποία διατηρείται ως τις μέρες μας.
Έτσι, η ιστορία των κατοίκων στην ευρύτερη περιοχή του Βάλτου ξεκινά περίπου από την Μυκηναϊκή εποχή σύμφωνα με σημαντικούς τάφους που ανακαλύφθηκαν σχετικά πρόσφατα κοντά στο σύγχρονο χωριό της Κεχρινιάς, αν και ευρήματα παλαιότερης παρουσίας τους υπάρχουν στις θέσεις Παλιόκαστρο και Καστριωτισσα στα βόρεια του Βάλτου.
Κατά τους Αρχαικούς και κλασσικούς χρόνους η περιοχή του σημερινού Βάλτου ήταν χωρισμένη στα δυο.
Στα ανατολικά η περιοχή του ορεινού Βάλτου φαίνεται ότι άνηκε κατά την αρχαιότητα στην χώρα των Αγραίων. Οι Αγραίοι ήταν ένα αρχαίο ελληνικό φύλο που κατοικούσε από την περιοχή του Βάλτου έως και τα σημερινά χωριά των Αγράφων. Σημαντικές τοποθεσίες, κυριώς οχυρωμένες ακροπόλεις, έχουν αφήσει σε αρκετές περιοχές στα βουνά του Βάλτου, όπως στον Εμπεσό, στο Πατιόπουλο, στο Χαλκιόπουλο, τη Ρίγανη κ.α. Το ισχυρό βασίλειό τους υπό τον μονάρχη Σαλύνθιο μνημονέυεται κυρίως κατά τους Πελόποννησιακούς πολέμους.
Στα δυτικά, κατά τους ίδιους χρόνους, υπήρχε το αρχαίο κράτος της Αμφιλοχίας, με σημαντικότερη πόλη το Αμφιλοχικό Άργος, το οποίο κατά τη μυθική παράδοση ήταν αποικία του Πελοποννησιακού Άργους. Το Αμφιλοχικό Άργος μαζί με τέσσερις ακόμη πόλεις, τις Όλπες, τις Κρήνες, την Λιμναία και τη Μπεληχρινιάσα, συγκροτούσαν ένα ισχυρό κράτος, αν και για την τελευταία υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσο άνηκε στην Αμφιλοχία ή στους Αγραίους. Ο κυριότερος εχθρός του Αμφιλοχικού Άργους ήταν η πόλη της Αμβρακίας, σημερινή Άρτα. Για κάποια περίοδο οι Αμβρακιώτες έιχαν καταλάβει το Αμφιλοχικό Άργος όμως οι αρχαίοι Αργείοι κάτοικοι της πόλης τους έδιωξαν τελικά με τη βοήθεια των Ακαρνάνων και Αθηναίων συμμάχων τους. Ο Θουκυδίδης μας αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια των Πελοποννησιακών πολέμων οι Αμβρακιώτες προσπάθησαν αρκετές φορές να καταλάβουν την περιοχή, χωρίς, όμως, αποτέλεσμα. Τους επόμενους αιώνες η πόλη του Αμφιλοχικού Άργους ακολουθεί μια ασταθή πορεία, εισχωρεί στην Αιτωλική Συμμαχία, καταλαμβάνεται από τους Μακεδόνες βασιλείς, δίνεται ως αντάλαγμα στον βασιλιά της Ηπείρου Πύρρο και κάποια στιγμή ξαναεπιστρέφει στην Αιτωλική Συμμαχία, μέχρι να καταλήξει, μαζί με την υπόλοιπη δυτική Ελλάδα, υπό Ρωμαϊκή κυριαρχία.
Το 31π.Χ. ο Οκταβιανός Αύγουστος ιδρύει την Νικόπολη σε ανάμνηση της νίκης του στη ναυμαχία του Ακτίου και μεταφέρει εκεί κατοίκους από ολόκληρη τη δυτική Ελλάδα, μαζί και κατοίκους από το αρχαίο κράτος της Αμφιλοχίας. Η αρχαία Λιμναία είναι η μόνη πόλη που συνεχίζει να κατοικείται και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, αφού όλες οι υπόλοιπες εγκαταλείπονται και ερημώνουν, μαζί με τον Μεσαιωνικό οικισμό της Αμπρακιάς, που κατά πάσα πιθανότητα ιδρύθηκε από τους κατοίκους της Λιμναίας ώστε να αποτραπούν πειρατικές επιδρομές.
Κατά την Τουρκοκρατία, ο Βάλτος ,ως ενιαία περιοχή πια, γίνεται ορμητήριο μεγάλων κλεφτών και αρματολών που λόγω της ορεινής γεωγραφίας μπορούν να βρούν εύκολα καταφύγιο. Συνεπώς, η περιοχή δεν γνωρίζει έντονα τον τουρκικό ζυγό και παίζει καθοριστικό ρόλο στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Ελλάδος.
Ο Βάλτος, έτσι, αναδεικνύεται ως μια από τις πρώτες επαρχίες του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους και ακολουθεί τη πορεία του. Η πόλη της Αμφιλοχίας, γνωστή, εκείνη την εποχή, ως Καρβασαράς, μαζί με την ευρύτερη περιοχή, αναπτύσσεται ταχύτατα και γίνεται γνωστή για τα τυροκομικά και αγροτικά προϊόντα. Έπειτα, κατά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, αφού δύο νικηφόρες μάχες του Ελληνικού στρατού ελάβαν χωρά στην περιοχή. Η πρώτη, γνωστή ως η Μάχη του Μακρυνόρους, (22 Ιουλίου 1943), αποδείχθηκε καθοριστικής σημασίας επιχείρηση για την έκβαση του πολέμου στην Ευρώπη και θεωρείται μία από τις σημαντικότερες της περιόδου. Η δεύτερη (12-13 Ιουλίου 1944), "Η Μάχη της Αμφιλοχίας", μεταξύ Γερμανών και του ΕΛΑΣ ήταν από τις μεγαλύτερες που πραγματοποίησε ο ΕΛΑΣ και είχε ως αποτέλεσμα οι Γερμανοί να εκδιωχθούν από την πόλη στις 29 Σεπτεμβρίου.
Κάπως έτσι η περιοχή του Βάλτου ακολούθησε και τη μετέπειτα εξέλιξη του Ελληνικού κράτους, φτάνοντας μέχρι τις μέρες μας, και περιμένει να την επισκεφθείτε και να τη γνωρίσετε καλύτερα μέσα από τους ανθρώπους της.
Ξεκινάμε άλλη μία ιστορική και πανέμορφη διαδρομή αυτή τη φορά στον πεδινό Βάλτο. Θα επισκεφθούμε ένα μεσαιωνικό χωριό που έπαιξε σημαντικότατο ρόλο τα ...
Ξεκινάμε για ακόμη μία βόλτα σε χωριά και πανέμορφα μοναστήρια του Βάλτου αυτή τη φορά από το εγκαταλελειμμένο Παλιό Λουτρό έως την ιστορική Ντούνιστα, το ση...
Σε αυτή τη διαδρομή θα κάνουμε μία βόλτα σε ιστορικά μεταβυζαντινά μοναστήρια του Βάλτου με αξιοθαύμαστη εικονογράφηση, παραδοσιακή αρχιτεκτονική ...